Schulddienstverlening in gemeente Heerde steeds effectiever door samenwerking met Zwolle

Heerde is een plattelandsgemeente met ongeveer 19.000 inwoners. Tinus Smit is er beleidsadviseur Sociaal Maatschappelijke Verbinding. Heerde kent een diversiteit aan wijken met een mix van sociale huur- en koopwoningen. De gemeente bevindt zich tussen Apeldoorn en Zwolle en vervult een scharnierfunctie in de regio. Heerde is sinds 2012 een zogeheten Cittaslow-gemeente. Dit internationale keurmerk voor kleinere gemeenten  garandeert onder andere dat inwoners steun krijgen wanneer dit nodig is en stimuleert de sociale cohesie tussen de inwoners.

Laagdrempelig en dicht bij de inwoner

Tot een aantal jaren terug werden alle inwoners van Heerde met schulden standaard doorverwezen naar Zwolle. Smit: ‘De gemeenteraad heeft destijds besloten dat we dit dichter bij huis moesten organiseren: laagdrempelig en dicht bij de inwoner. Dit besluit heeft een aanpak opgeleverd, waar we in de gemeente Heerde blij mee zijn.’

In Heerde zijn nu drie consulenten schulddienstverlening actief, die zich richten op vroegsignalering en directe hulp aan inwoners met financiële problemen. Eén daarvan is Esther Klomp. Ze legt uit dat alle uitvoerende medewerkers van de gemeente in het sociaal domein tegenwoordig bij elkaar zitten in het Steun- en informatiepunt (Stip). Het Stip heeft een eigen, laagdrempelige locatie in het hart van de gemeente. ‘We doen als consulenten natuurlijk zelf aan vroegsignalering’, vertelt ze. ‘Stip heeft een huiskamergevoel en is dus laagdrempeliger dan het gemeentekantoor. Mensen lopen hier gemakkelijker naar binnen en kunnen zich melden.'

'Maar we krijgen ook doorverwijzingen van collega’s en dan is het wel prettig dat je dicht bij elkaar zit en de lijntjes kort zijn. Het gebeurt bijvoorbeeld weleens dat een inwoner bij een sociaal werker zit en dat ik dan even aansluit bij dat gesprek als er ook een financiële hulpvraag is. Dan heb je al kennisgemaakt met elkaar en is het gemakkelijker om vervolgstappen te zetten.’

Afrekenen per instrument

Voor de meer complexe schulddienstverlening werkt Heerde samen met buurgemeente Zwolle. Daar zijn specifieke hulpmiddelen beschikbaar zoals schuldsanering en budgetbeheer en de juiste, ervaren professionals om die instrumenten goed in te zetten. Smit legt uit dat er duidelijke financiële afspraken zijn met Zwolle over de dienstverlening. Afrekening vindt plaats per instrument dat Zwolle inzet. De kosten variëren daardoor, afhankelijk van de hulp die nodig is.

Deze structuur zorgt ervoor dat Heerde toegang heeft tot de uitgebreide expertise en middelen van Zwolle zonder de volledige lasten zelf te dragen. Een belangrijk voordeel van deze constructie is dat de kwaliteit die geleverd wordt aan de inwoners, lastiger te bereiken zou zijn als de gemeente het allemaal zelf in handen neemt. Tinus: ‘De schulddienstverlening in Zwolle is bijvoorbeeld NVVK-gecertificeerd, een kwaliteitsnorm die we belangrijk vinden.’ Door samen te werken met een grotere stad kan de gemeente zo gebruikmaken van de schaalvoordelen en expertise zonder de directe kosten en organisatorische lasten volledig zelf te dragen.

Goede afspraken

Ook Klomp is blij met de toegang die Zwolle biedt tot meer gespecialiseerde schulddienstverlening. Ze ziet bijvoorbeeld steeds meer ondernemers zodanig in de financiële problemen komen dat ze bij de schulddienstverlening terecht komen. De expertise van Zwolle op dit gebied is een waardevolle aanvulling op de lokale kennis en middelen van Heerde. Hoewel de samenwerking veel voordelen biedt, zijn er ook uitdagingen.

Een hypothetisch scenario waarin Zwolle plotseling een toename van hulpvragen krijgt, zou bijvoorbeeld kunnen betekenen dat inwoners van Heerde langer moeten wachten op hulp. Smit erkent dit risico, maar wijst erop dat er afspraken zijn gemaakt om te waarborgen dat inwoners van Heerde op gelijke voet behandeld worden met die van Zwolle, inclusief wettelijke termijnen voor hulpverlening.

Vinger aan de pols

Voor sommige inwoners is de stap van het ‘huiskamergevoel' van het Stip in Heerde naar de schulddienstverlening in Zwolle best een grote. De consulenten waar ze al een band mee hebben, helpen daarbij. Klomp: ‘Als het nodig is, gaan we mee naar de eerste afspraken in Zwolle. Dat maakt de overgang gemakkelijker. We blijven ook op de achtergrond aanwezig gedurende het traject. Inwoners die bijvoorbeeld hulp nodig hebben om bepaalde informatie aan te leveren die ze in Zwolle nodig hebben, kunnen gewoon bij ons terecht.'