De Divosa Benchmark Werk & Inkomen Jaarrapportage 2024 is gebaseerd op cijfers van 242 deelnemende gemeenten. Zij vertegenwoordigen 85% van het bijstandsbestand. Daarmee zijn de cijfers representatief voor heel Nederland.
Aandeel jongeren in de bijstand stijgt
Het aandeel jongeren (leeftijdscategorie 18 tot 27 jaar) is opnieuw gestegen met 1 procentpunt: in 2024 maakten zij 11% uit van het bijstandsbestand. In de jaren 2018-2023 schommelde dit percentage tussen de 9 en 10%. In 2024 nam het aantal bijstandsuitkeringen in deze leeftijdscategorie relatief het sterkst toe, met ruim 7 procent (3.000 mensen).
59% van de gemeenten ziet bijstandsbestand stijgen
In 59% van de gemeenten steeg het bijstandsbestand. Het bijstandsbestand stijgt wanneer de instroom hoger is dan de uitstroom. In sommige gevallen is er sprake van een lage uitstroom bij gemeenten, waardoor het bijstandsbestand stijgt. In andere gevallen is een dalend bestand sterker toe te wijzen aan een stijgende instroom.
In 2024 was het instroompercentage in de bijstand 25,3%. In 2023 lag het instroompercentage op 24,1% en in 2022 op 22%. Dit was het laagste instroompercentage sinds 2013.
In 2024 is de uitstroom ten opzichte van 2023 heel licht gestegen, naar 23,8%. In 2023 zagen we nog een daling van het uitstroompercentage, van 26% in 2022 naar 23,4% in 2023. Dit was het laagste uitstroompercentage sinds 2013.
Minder uitstroom naar werk
Er zijn verschillende redenen waarom een bijstandsuitkering gestopt kan worden. De meest voorkomende reden is dat iemand aan het werk gaat, en daardoor meer inkomsten heeft dan de bijstandsnorm. In 2024 stroomde 35% van de uitstromers uit naar werk. Dit is een daling ten opzichte van voorgaande jaren; in 2023 was dit 36%, in 2021 en 2022 ongeveer 40%. In de praktijk zien we dat gemeenten steeds vaker te maken hebben met een doelgroep die een grotere afstand heeft tot de arbeidsmarkt.
Een andere belangrijke uitstroomreden is 'verloop' (in 2024 33%, in 2023 31%). Hieronder vallen: het bereiken van de AOW-gerechtigde leeftijd, detentie, verhuizing buiten de gemeente en het aangaan van een relatie met een partner met voldoende inkomsten. De toename van verloop kan waarschijnlijk deels verklaard worden door vergrijzing van het bijstandsbestand en meer uitstroom richting AOW.
Negen kerncijfers
Onderstaande afbeelding bevat de negen kerncijfers over de uitvoering van de Participatiewet in 2024. De Jaarrapportage Divosa Benchmark Werk & Inkomen 2024 bevat een uitgebreide toelichting op deze cijfers.
